LUṰA 3

BONO 1
(Nga murahu ha vhege ṱhanu na nthihi Thendo o mbo ḓi wana o vhifha muvhilini, afha ndi musi atshi ya u sevha mafhungo aya kha khonani yawe Muselwa)
Thendo: Aa wee! (A tshi lila)
Musolwa: Ndi mini ṱhama yanga?
Thendo: Nṋe ndo vhifha muvhilini, ngoho ndi hafha ndi khou bva ha dokotela, dokotela uri ndi na vhege dza rathi ndi muimana. Ndi hafha a thi tsha ḓivha ntswu na tshena.
Musolwa: Zwino uḽa munna no mu vhudza na?
Thendo: Ee……. ndo muvhudza. Ṱhama ni nga si kholwe.
(A tshi tetemela)
Musolwa: Kani ha u ri mini nga hazwo ndi ya fulufhela a nga vha o takala?
Thendo: Na luthihi u tou ri pfuu! U ri ene ha zwi dzheni nahone ene u na mufumakadzi na vhana muḓini wawe lune nṋe kha ndi vhone uri ndi zwi bva hani. A dovha a amba uri nṋe ovha a kho u to borolowa nga nṋe nahone ndi tou vha mufarekano khae. Ṱhama nṋe ngoho ndo ḓi ita mini? Ṅwana ndi ḓo mu ḽisa mini ndi si na na vhabebi, makhulu wanga vha ḓo ri mini? Na tshanga a thina ndi hafha ndi nukha vhusiwana, zwino tshikolo, vhaṅwe vhasidzana vha ḓo ri mini nga nṋe?
Musolwa: Ṱhama ene u khou dina hezwi a khwaṱhe a imele mafhungo awe, ndi maḓi maṱuku haya aii. Ri to bvisela kule zwithu hezwo.
Thendo: Hani-hani ndi sina tshelede ya u badela dokotela?
Musolwa: Athiri ene u ya zwi ḓivha uri makhulu wanga ndi maine zwino a songo dinalea ngazwo hezwo vha ya zwi kona nahone vha tou vha malapule.
Thendo: Ni ya ḓivha ani ntshileli, ndi livhuwa u vha na ṱhama a no nga inwi.
Musolwa: Hezwi a na nṋe o fara zwoṱhe zwine a lila ari ṋambe ri takuwe ri saathu lenga. (U amba izwi vha tshi khou ṱuwa ha makhulu wa Musolwa)

BONO 2
(Nga murahu ha musi thendo o no bvisa mihwalo yawe u livhuwa khonani yawe Musolwa)
Thendo: Ni a ḓivha ṱhama ndo to ḓa fhano uri ndi ni livhuwe, u amba ngoho no mphulusa zwinzhi zwino ndo vha ndi tshi ḓo vha ndi dziedzini.
Musolwa: A songo isa mafhafhu kule, a huna ṱhoḓea ya uri ene a nndivhuwe, nṋe ndo ita zwine khonani inwe na inwe ine ya vha ya vhukuma ya nga zwi ita. Nṋe ndi nga si mu laṱedze.
Thendo: Ngoho ndi khou livhuwa zwinzhi nahone ndi khou pfa ndo vhofholowa. Ndi ḓo kona u dzhena tshikolo ndi si na mathada. Fhedzi ndi na thaidzo nthihi fhedzi.
Musolwa: Ene udzula atshi ḓi ḽisa mbilu u na thaidzo ya mini zwino?
Thendo: Nṋe zwino ndo no tshinyalelwa nga u tou rali ndi ḓo dovha vho nda sedziwa nga nnyi?
Musolwa: Hezwo a zwi dini, vhaṱhannga vho ḓala nahone zwauri ene o bvisa mihwalo zwi ḓivhiwa nga riṋe ri vhavhili, nṋe ndi ḓo ita tshilomo ndundundu. Tshiphiri hetshi ndi ḓo fa na tsho.
Thendo: Ndi ya livhuwa. Zwi nga vha hani arali nda nga humela kha
Khuthadzo?
Musolwa: Khuthadzo futhi naa wee, u ḓo tenda u mu vhaisa nga u raḽa?
Thendo: Irani ndi so kou lingedza.
Musolwa: A lingedze fhedzi a ḓivhe uri Khuthadzo a si ene munna e eṱhe?

VHA A BVA

BONO 3
(Tshikoloni tsha Lucas Ratshalingwa musi Thendo a tshi humbela Khuthadzo uri vha dovhe vha funane)
Thendo: Khuthi – (afha ndi musi atshi tou vhidzelela nga ipfi ḽa u
ṱonga)
Khuthadzo: Ndi Tendo naa? Ngoho ndi kale nṋe na ene ri sa ambi.
Thendo: Na zwino ndi kale ni khou to vuwa-vuwa hani?
Khuthadzo: Ahuna dinani kha nṋe, ngeo vhoo?
Thendo: Nṋe ndi hone. (A tshi nwenwela)
Khuthadzo: Ndi khou zwi vhona zwino atshi tou vhidzelela hupfi mulandu ndi mini?
Thendo: Ndo vha ndi khou ri nṋe na ini ri thome ri ri nyeṱu-nyeṱu nyana.
Khuthadzo: Kha ambe Thendo nṋe ndo thetshelesa. (Khuthadzo nyambedzano iyi ovha tshi khou itakalela vhunga ovha atshi kha ḓi mufuna nahone zwe Thendo avha e kha zwo ovha a sa zwi ḓivhi vhunga Thendo ovha a khou zwiita maswisini)
Thendo: Ndo vha ndi tshi khou humbela pfarela kha u ni farisa zwiṅwevho miṅwedzini yo fhelaho. U amba ngoho athi ḓivhi ndo vha ndo dzheṅwa ngani tshifhinga tshiḽa ndi tshi mu ṱala. Ndi khou humbela u farelwa lufhanga.
Khuthadzo: Na nṋe zwo n akhamadza uri huu khou itea mini kha Thendo wanga ane nda mufunesa, fhedzi nṋe ndo vha ndi songo mufara nga mbilu ndo zwi ḓivha uri ene u ḓo vhuya murahu kha nṋe.
Thendo: Ndo takalesa upfa uri a ni ngo mpfara nga mbilu zwino, zwi nga vha hani arali nṋe na ini ra ṱhaphudza ku ḽa kudima kwe ra ku thoma?
Khuthadzo: U khou amba u ri nṋe na ene ri vhuyelelane?
Thendo: Ee, ndi khou amba zwezwo, nṋe ngoho ndi kha ḓi mufuna nga mbilu yanga yoṱhe. (A tshi shonelela)
Khuthadzo: U amba ngoho, o mmbaisa nga maipfi awe e a amba, uri nṋe ndi nga soko vhuyelelana na ene nga u to ralo naa? Ndi ḓivha hani uri matshelo ha nga dovhi a mmbaisa?
Thendo: Sa zwine nda khou zwi ambisa zwone nṋe ndo khakha ndi khou
tenda. (A tshi rabeledza khole)
(Khuthadzo nga u sa thanya ndi u mbo tenda u vhuyelelana na Thendo ngeno asa ḓivhi uri Thendo nga ngomu o fhela)
Khuthadzo: Zwo luga fhedzi kha mpfulufhedzise uri ha nga dovhi.
Thendo: Ndi khou mufulufhedzisa. (A
fhufhela nṱha a tshi sumbedza dakalo)

VHA A BVA

BONO 4
(Thendo na khonani yawe Musolwa vho dzula ha
Musolwa vha tshi haseledza)
Musolwa: (O sedza Thendo we u bva tshe a swika o fara luṱingo lwawe) Ngoho iwe tshe wa swika u khou sokou sedza luṱingo lwau u tshi ṅweṅwela. U khou takadzwa nga mini? A si khwine ra kovhekana na nṋe nda sea vhoo.
Thendo: Ndi ri dza kale adzi phuphi, ngoho ha ngo vhuya a nkonḓisela
Khuthadzo.
Musolwa: (U fara mulomo o kanuka)Kha ambe ngoho ṱhama.
Thendo: Ngoho nazwino ndi khou amba nae hafha kha luṱingo.
Musolwa: Vha no funana u nga vha itani?
Thendo: Ngoho zwazwino athi khou ṱoḓa u mukhakhela. Ndi ḓo tou farelela khae.
Musolwa: Nṋe ndo zwi ḓivha uri tshidahela hetshiḽa tshi nga si litshe u tenda. (u a sea)
Thendo: U mu amba hani atshiri tshiḓahela, nṋe ndi khou ri ini ni ḓo ntakalela.
Musolwa: Ndi khou takala na iwe hu to vhori… ṱhama vhonani muthu o thanyaho angari o ṱaliwa a
dovha a vhuyelela zwi iitiwa nga bapu hezwo.
Thendo: Ngoho ni luma ni tshi fhodzisa wee.

VHA A BVA

BONO 5
(Khuthadzo na khonani yawe Rudzani)
Rudzani: Mulandu ṋamusi no to ḓa vho u nṱolela fhano hayani? Bugu dzi gai? (U amba izwi ngauri Khuthadzo ndi muthu wa tshikolo)
Khuthadzo: Kha haya enda ni farela one bugu dzi nga ḓi vha vha dzo ima.
Rudzani: Ngoho ni nga khovhe I maḓini, iḓani nao ripfe.
Khuthadzo: Ndi ri dza kale a dzi phuphi wee.
Rudzani: Ndi dzi mini dzi sa phuphi?
Khuthadzo: Ndi ri ro vhuyelana.
Rudzani: Iḓani na mafhungo ni litshe u mona-mona
Khuthadzo: (A tshi sumbedza dakalo) Nṋe na Thendo ro vhuyelelana.
Rudzani: Mafhefho nga vhanna, ani zwifhi musi… (o mangala)
Khuthadzo: Ngoho, ndi ḓo takadzwa ngani izwi ndi tshi zwifha.
Rudzani: A si ini afha mulovha we na vha ni tshi khou lila ngauri onoyo Thendo wa hone o rovha mbilu yaṋu?
Khuthadzo: Wa hashu zwa kale zwo fhira nṋe Thendo ndi kha ḓi mufuna.
Rudzani: Ni ya ḓivha ndi mini, ni somgo tenda u itiwa tshiḓahela. Tsho itaho uri ani ṱale ndi mini, nahone zwine zwa khou itaho uri a humele murahu ndi zwifhio?
Mbuyelela iya ḽa ṱhama yanga.
Khuthadzo: U amba na ini ṱhama yanga ndo vha ndi khou ri ni ḓo ntakalela zwino hu tonga ndo ḓa kha muthu asi ene.
Rudzani: U amba ḽivhi ndi u ri ḽivhuya ḽi wane vhudzulo. Khonani yanga u songo vhona mbulu wa ri mbulu yanga muḓa na mbulu usa hu ḓivhi. Nṋe tshine nda khou ita tshone ndi u lingedza u ni thusa.
Khuthadzo: Nṋe zwino athi nga ḓo ima hafha ndi khou thetshelesa ini ni khou soko amba nga dzi thai na dzingano dza vha kale.
Rudzani: Nṋe ndo vha ndi khou lingedza u ni tsivhudza.
Khuthadzo: Salani na tsivhudzo yaṋu.

VHA A BVA