This story is available in English, IsiXhosa, IsiZulu, Afrikaans, and Sesotho.

***

Labohlano e be e dula e le letšatši le legolo la “Kabo ya Difoka tša Dinaledi”.

Go fihla ga bjale, Thoko o hweditše naledi e serolane ka dipalo, naledi ye hubedu ka ge mongwalo wa gagwe o hlwekile le naledi ye talalerata ka ge a na le “diatla tša go hlweka”. Dinaledi tše talamorogo e be e le tša go thuša Mdi McKensie go rwala mokotla wa gagwe o mogolo go tšwa sefatanageng sa gagwe go ya phaphošing ya borutelo. O hweditše naledi ya gauta ka go bala. Dinaledi tša gauta di a kgahliša!

Dinaledi ka mehla di be di abiwa pele tšhipi ya sekolo e lla le pele bohle ba ka kitimela ntle go bommagobona, botatagobona, bokoko ba bona, goba bommane ba bona lepatlelong la go bapalela. Bohle, ntle le Thoko, ka ge a be a dula kgauswi gomme a sepela ka maoto go ya gae. Thoko o be a dula le mmagwe ka morago ga lebenkele la koko’agwe mo go rokwago diaparo.

Ka Labohlano go bile bose ka gobane Thoko o bile le tšhelete ya go reka sa bose ge a le tseleng ya go ya gae. Labohlano leo e bile Labohlano la mahlatse ka go fetiša go Thoko ka gobane o fihlile mo go phakiwago difatanaga ka nako go thuša Mdi McKensie go mo rwalela mokotla wa gagwe o mogolo go ya phapošing ya borutelo. Mo gongwe o tla thopa naledi ye talamorogo. Efela go ka ba kaone ge a ka hwetša naledi ya gauta.

Moragonyana Thoko o itekile kudu ka go bala – go bala ka tlhagišo, go ema ka morago ga fegelwana le go ema mo go lego khutlo gore a heme. Yo a badilego bokaonekaone ke Brendan, yoo bana ba mmitšago “Mahlo a megabaru” ka ge a badile dipuku tše dintši kudu.

Thoko o ile a thuša Mdi McKensie go aba matlakalatšhomo. Letlakalatšhomo la Labohlano le be le bolela ka nako – gomme go Thoko nako e be e nanya. Ge go be go kgonega o be a ka sepetša manaka a dišupanako ka moka ka lebelo tše di thadilwego gomme a emiša ka Nako ya Kabo ya Difoka tša Dinaledi! Ge go be go opelwa o be a fela pelo ya gore ba fihle mothalading wa mafelelo wa koša ye mpsha. Go be go le bohloko go emela Kabo ya Difoka tša Dinaledi.

Pakanathuto ya mafelelo sekolong, go be go sa dirwe selo, ka fao Thoko o ile a akanyetša go bala. Ge a dutše a bala, o ile a lebala ka ga nako – o thomile ka puku e tee gomme ya latelwa ke ye nngwe gwa latela ye nngwe gape. Ka nako ye a fetša go tsenya dithaetlele lenaneong la gagwe la go bala, ke ge Mdi McKensie a thoma go bolela maina a bao ba thopilego dinaledi.
Shane, Rhapelang, Corne le Taitum ka moka ba hweditše dinaledi tše diserolwane. Gift, Gaswin, Aydon, Chleo le Kay-Lee ba hweditše dinaledi tše dihubedu. Roche, Shaunique le Miscka ba hweditše dinaledi tše ditalamorogo. Dana Rose yo a kgonnego go hlapa sebenyane se se talamorogo menwaneng ya gagwe ya diatla ka nako ya go khutša, o hweditše naledi ye talalerata. Thoko o ile a kwa leina la gagwe le bitšwa.

“Thoko le Brendan”, gwa tsebiša Mdi McKensie, a lebeletše mananeo a go bala. Brendan o badile dipuku tše hlano gomme Thoko o badile tše tshela! O kwele eke o tla nyaoga ka lethabo ge Mdi McKensie a bea naledi ya gauta phatleng ya gagwe.

“Kweteng – kweteng!” gwa lla tšhipi ya sekolo gomme Thoko a kitima ka lebelo a etšwa ka keiti ya sekolo. O be a fela pelo ya go bontšha Mmagwe le Koko’agwe naledi ya gagwe ya gauta. Ge a fihla fao Mdi Ismail a rekišago dikokisana tša go ba le sepaese gona, ke ge sefahlego sa gagwe se šetše se fiša ka lebaka la go kitima. Morwedi wa Mdi Ismail o monnyane, Sharifa, o be a itira eke ke yena Mdilokomedi wa lebenkele. O ile a fa Thoko kokisana ya sepaese e le ka gare ga mokotla wa pampiri gomme a myemyela ka lethabo. “Ke a leboga,” a realo Thoko gomme a kitima.

“Mma! Koko!” a goelela, a bile a tsena ka lebati la ka pele, “Lebelelang gore ke hweditše eng?”

Koko’agwe o ile a lebelela a be a roka gomme Mmagwe a nyarela go tšwa khutlong.

“Dumela, Thoko!” ba dumediša. “Go bile bjang sekolong?”

“Lebelelang!” a realo Thoko. Mmagwe le Kokoagwe ba ile ba lebelela ge Thoko a šupa phatleng ya gagwe.

“Re lebelele eng, Thoko?” gwa botšiša Koko.

“Naledi ya ka ya gauta!” gwa fetola Thoko ka go fela pelo.

“Naledi ya gauta ye efe?” gwa botšiša Mmagwe.

“Ye,” a realo Thoko, a šupa phatleng ka monwana. O kwele a swara letlalo la boreledi! Naledi ya gauta e be se gona! Thoko o ile a lla ge a be a le gare a hlaloša ka moo a hweditšego naledi ya gauta ka go bala.

“O e bone neng la mafelelo?” gwa botšiša Mmagwe.

“Sekolong,” gwa fetola Thoko.

“Ka morago ga sekolo o dirile eng?” gwa botšiša Koko’agwe. Thoko o ile a hlaloša ka ga leeto la gagwe la go boa sekolong gomme a bolela a lla.

“Naledi ye ke ya pampiri,” a realo Mmagwe. Ga go bjalo. E be e le naledi ye kgethegilego kudu ya gauta.

“Iphumule mekgogo gomme re tla ya go lebelela naledi ya gago ya gauta,” a realo Koko’agwe.

Koko’agwe o ile a thuša Thoko go lota mehlala ya gagwe go dikologa khutlo le mo tseleng ya go boela sekolong. Ba hweditše naledi ya Thoko ya gauta lefelong la go rekiša dikokisana la Mdi Ismail − e kgomaretše phatleng ya morwedi wa Mdi Ismail yo monnyane! Mdi Ismail o rile go kwa taba ya Thoko ya manyami a re, “Sharifa moratiwa, naledi ya gauta ye o e topilego ke ya Thoko.” Sharifa o be a šetše a thomile go rata naledi ya Thoko ya gauta. Mdi Ismail o rile ge a leka go e kgoromolla, a lla kudu ka fao bafeti ba tsela ba ilego ba gopola gore o a bolawa.

Koko’agwe o ile a retologela go Thoko. “Sharifa e sale yo monnyane kudu go ka kwešiša gore go phetha toka ke eng. Efela wena o yo mogolo o swanetše go kwešiša. Mo fe naledi ya gago ya gauta,” a realo. Thoko o ile a gopodišiša sebakanyana. Dikhutlo tša naledi ya gauta di be di phuthegile, gomme e bonala eke e ka wa gape. “Go lokile,” a realo Thoko, “Sharifa a ka e tšea.” Efela ka teng, o be a sa nyamile. Ga go bonolo go thopa dinaledi tša gauta.

Ka nako ya go robala, Koko’agwe o ile a tlišetša Thoko sengwe se se kgethegilego se a mo diretšego sona – sepatišetšamoriri sa go ba le naledi ya gauta ya go bekenya. “Ke ka gobane o le sebadi se hlwahlwa,” a realo Koko’agwe. Morago o ile a atla Thoko phatleng a hebaheba, “Ke ka gobane o le mosetsana wa go loka wa go šomiša monagano.” Thoko o ile a swara phatla ya gagwe a nagana gannyane gomme a ya go robala: “Dinaledi tša gauta di menagana dikhutlo gomme tša wa. Go atla ke selo sa go ya go ile!”

***

‘A gold star and a kiss for Thoko’ was a story especially written for World Read Aloud Day 2013 by one of South Africa’s best-known children’s authors and illustrators, Niki Daly. For more children’s stories, literacy tips and information, visit the Nal’ibali Reading-for-Enjoyment Campaign at www.nalibali.org or www.nalibali.mobi.