[Ude wafika umhla wetyala likaZolile. Kwakuzele kuyinkungu nelanga. Kungena uMantyi.]

Mtshutshisi: Inkundla mayiphakame. (Baphakama. Baphinda bahlala.) Zolile phakamisa isandla sasekunene umise isibhozo uthi “Ndincede Thixo ndithethe inyaniso.”

Zolile: (Waphakamisa isandla sasekunene) Ndincede Thixo ndithethe inyaniso.

Mantyi: Namhlanje silapha ukuzoxoxa ngetyala lika Zolile Dimbaza otyholwa ngokubulala uLusanda Jongilanga. Ingabe Zolile uyalivuma okanye awulivumi ityala?

Zolile: (Wajonga phantsi) Andilivumi mhlekazi.

Mantyi: Ndinikezela kuwe Mnu Mxokozeli.

[Waphakama uMnu Mxokozeli ongumtshutshisi.]

Mtshutshisi: Zolile, khawutyebisele lenkundla usixele ubudlelwane bakho nomfi.

Zolile: Mhlekazi mna noLusanda besingabahlobo abakhulu.

Mtshutshisi: Beningabahlobo kuphela? Ndizama ukuthi beningathandani?

Zolile: Hayi mhlekazi besingathandani.

Mtshutshisi: Ngomhla wesithwakumbe wawuphi Zolile?

Zolile: Ndandisekhaya mhlekazi.

Mtshutshisi: Akukho kwanto owayiva ngomfi ngalamhla?

Zolile: Ndafika sele edutyuliwe mna mhlekazi. Ndabaleka ndayozifaka ehlathini ngenxa yokothuka.

Mtshutshisi: Uthetha ukuba nguwe owambona kuqala umfi ukuba akasekho?

Zolile: Ewe mhlekazi.

Mtshutshisi: Wabaxelela abantu ngalento?

Zolile: Hayi mhlekazi. Ndandothukile mhlekazi.

Mtshutshisi: Phambi kwesehlo nakhe naxabana?

Zolile: Kwangalamhla mhlekazi?

Mtshutshisi: Ewe ngalamhla wesehlo.

Zolile: Sakhe saxabana mhlekazi kodwa saxolelana.

Mtshutshisi: Khawutsho unobangela wengxabano.

Zolile: (Wajonga uZuko) Nda… Ndam… Saxatyaniswa yifowuni yakhe kuba ndase ndayifaka emanzini.

Mtshutshisi: Yalunga yona?

Zolile: Ewe mhlekazi.

Mtshutshisi: Andisenamibuzo mhlekazi.

Mantyi: Igqwetha lomfi ingabe linayo imibuzo?

(Waphakama uBuhle Jordan oligqwetha lomfi.)

Buhle: Ewe mhlekazi ndinayo.

Mantyi: Ungabuza.

Buhle: Zolile, uthi beningajoli?

Zolile: Ewe mhlekazi.

Buhle: Xa usithi beningabahlobo khawutyebise lenkundla usixelele umntu obekhe waxabana nomfi phambi kwesehlo.

Zolile: Hayi andimazi mhlekazi.

Buhle: Uthe wena nomfi beningumtya nethunga. Ingenzeka njani into yokuba ungazi imfihlo yakhe?

Zolile: Hayi be… Ndi… Ewe mhlekazi.

Buhle: Zolile, wena ubulele umfi ngenxa yokuba esithi ukhulelwe. Ingabe ndiyaxoka?

Zolile: Hayi asiyonyani leyo mhlekazi.

Buhle: Andinamibuzo mhlekazi.

Mantyi: Elityala ndilimisela umhla wesithathu kule nyanga. Ndifuna nize nobungqina obupheleleyo. (Waphakama)

Mtshutshisi: Inkundla mayiphakame.

[Yaphakama. Wahamba umantyi wathathwa noZolile.]

*****

[Ngolwesibini ezintsukwini uSikho oligqwetha uvakashela uZolile esiseleni.]

Sikho: Zolile kunjani?

Zolile: Ndiyaphila kunjani kuwe?

Sikho: Kuhle nakum. Igama lam ndingu Sikho. Ndiligqwetha elaziwayo apha. Zolile ndirhalela undazise ngento eyehlayo ngalamhla wesehlo.

Zolile: Sisi andingombulali mna. Soze ndibulale. Andisenabazali, andinaye nomnye okwicala lam. Wonke umntu ukholelwa ekubeni ndingumbulali.

Sikho: Ityala lakho linzima Zolile. Kodwa ndizakukhe ndizame ukukuthethelela kodwa! Andithembisi nto.

Zolile: Andinamali yokukubhatala nje.

Sikho: Akukho ngxaki Zolile, ntonje ndikujonge ndakusizela izolo. Ngomso ndizakube ndipha. Wena thetha inyaniso xa uzazi ukuba awunatyala.

Zolile: Ndiyabulela sisi.

[U-Esona uvakashela uZolile emalanga.]

Esona: Molo Zolile.

Zolile: Molo Esona.

Esona: Zolile ndiyakukhumbula kwaye ndiyayazi into yokuba awungombulali. Ndiyakuthanda Zolile.

Zolile: Esona, unyanisile ukuba uyandikholwa?

Esona: Ndiyakwazi Zolile ukuba ungumntu onjani.

Zolile: Kowu! Ingase ndingapha uMantyi lengqondo yakho. Kunjani esikolweni Esona?

Esona: Akumnandanga kum Zolile.

Zolile: Aphela awam amaphupha. Linye jwi elam iphupha ngoku lelokuba makuvele umbulali.

Esona: Musa ukulilahla ithemba. Ndizakubona ngomso enkundleni.

[Ngolwesithathu kuphinde kwazala enkundleni. Kungena uMantyi.]

Mtshutshisi: Inkundla mayiphakame. (Yaphakama)

Mantyi: Mtshutshisi ndiphathele amangqina.

Mtshutshisi: Inqqina lokuqala nguNoluntu umama wommangalelwa. Makabizwe. (Wabizwa UNoluntu) Phakamisa isandla sasekunene ufunge.

Noluntu: (Waphakamisa isandla sasekunene) Ndincede Nkosi ndithethe inyaniso.

Mtshutshisi: Khawusixele ngendlela awakhula ngayo ummangalelwa.

Noluntu: UZolile ngumntu okhule elilolo kuba wayesoloko exabana nabahlobo bakhe. Kwaye ngumntu ongenalo uxolo.

Mtshutshisi: Uthetha ukuthini xa usithi akanalo uxolo?

Noluntu: Ndizama ukuthi ayingomntu uxolelayo.

Mtshutshisi: Njengokuba ebekhe waxabana nomfi, uzama ukuthi zange amxolele?

Noluntu: Ewe ndingatsho, kuba ukhe wanento athanda ukuzivalela endlini phambi kwesa sehlo.

Noluntu: Wena njengomzali awuzange umbuze ukuba kwenzeka ntoni wazivalela endlini?

Noluntu: Hayi andizange ndimbuze kuba wayesoloko enolaka.

Mtshutshisi: Ngoku ke ungathi nguye umbulali?

Noluntu: Ndingatsho mhlekazi.

Mtshutshisi: Andinamibuzo mhlekazi. (Ejolise kuMantyi)

Mantyi: Igqwetha lommangalelwa, ingabe linayo imibuzo?

Sikho: Ewe mhlekazi.

Mantyi: Ndinikezela kuwe.

Sikho: Noluntu uthi uZolile ngumntu ongenalo uxolo?

Noluntu: Ewe nditsho.

Sikho: Yintoni le owayenzayo kuye wangakuxoleli?

Noluntu: Zinizi, ndingabala kutshone ilanga.

Sikho: Ingabe yintoni unobangela wokuba uqhathe inkundla?

Noluntu: Andixoki Nkosazana.

Sikho: Ingabe inkundla iyayazi into yokuba awumzali uZolile?

Noluntu: Ndiyamzala uZolile.

Sikho: Wena uze apha ukuzocinezela uZolile kuba ungamzali. Ingabe ndiyaxoka?

Noluntu: Ndiyamthanda uZolile soze ndize ndimnqwenelele okubi.

Sikho: Umndwendwele izihlandlo ezingaphi njengoba evalelwa?

Noluntu: Kanye.

Sikho: Ziimpawu ezichaza uthando ke ezo?

Noluntu: Hayi.

Sikho: Ukuba ubungumzali ubungekhe uthengise ngomntwana wakho. Ubungekhe uthi makayohlaliswa esihogweni ube wena phofu uneenwele ezigcwele imibala ngemibala. Awumazi nokuba ulala etyile.

Mtshutshisi: Objection!

Mantyi: Inzwi mtshutshisi!

Sikho: Wena uyamzonda uZolile qha. Ufuna ukuba avalelwe kwesimnyama. Andinamibuzo mhlekazi. (Wahlala phantsi)

Mantyi: Ingqina lingakhululeka. (Waphuma UNoluntu) Ingabe likhona elinye ingqina?

Mtshutshisi: Ewe Mhlekazi likhona. (Kwabizwa ingqina lesibini elingu Zuko) Zuko khawusixele ubudlelwane bakho nommangalelwa.

Zuko: Sasingabahlobo Mhlekazi.

Mtshutshisi: Yena wayengumntu onjani nisakhula?

Zuko: Sasidlala kunye sithanda ke nokulwa. Wayengengomntu othanda ukuqala umlo. Kwaye wayengumntu othanda ukukhokhelisa uxolo phambili.

Mtshutshisi: Uzama ukuthi ngumntu onoxolo?

Zuko: Ewe mhlekazi. (Wacinga isivumelwano sakhe noNoluntu) Gxebe hayi!

Mtshutshisi: Ngomhla wesasehlo wawuphi wena?

Zuko: Ndandisekhaya. Kodwa phambi kwesehlo ndabona uZolile ehamba noLusanda bengxolisana besiya emlanjeni.

Mtshutshisi: Enkosi. Andinamibuzo Mhlekazi. (Wahlala phantsi)

Mantyi: Ingabe igqwetha lommangalelwa linombuzo?

Sikho: Ewe Mhlekazi. Zuko, uthi naningabahlobo okanye ningabahlobo?

Zuko: Sasingabo, phambi kokuba abulale uLusanda.

Sikho: Kutheni lento uthetha izinto ezimbini ngaxeshanye? Uthi ukhokhelisa uxolo phambili uphinde uthi akanalo uxolo.

Zuko: Ha… Bendi…

Sikho: Nantsoke! Khawuxelele lenkundla ngengxabano yakho nomfi.

Zuko: Saa… Ndam… Kuba wayendijolela.

Sikho: Wayejola nabani?

Zuko: Wayejola noZolile.

Sikho: Ubusazi ukuba uZolile ubejola nodade womfi?

Zuko: Intoni! (Wajonga phantsi.) Ndide ndi…

Sikho: Wena uze apha ukuzocinezela uZolile kuba ucingela into yokuba wakuthathela intombi.

Zuko: Kunjalo gxebe! Akunjalo.

Sikho: Andinamibuzo Mhlekazi.

[Kwaphakama umtshutshisi.]

Mtshutshisi: Zuko khange utsho kuthi ukuba waxabana nomfi.

Zuko: Ewe Mhlekazi.

Mtshutshisi: Kubangelwe yintoni oko?

Zuko: Bendicinga ukuba ayingeni ndawo loonto.

Mtshutshisi: Ingangangeni njani? Wamlimaza nje! Kwakuyintoni unobangela?

Zuko: Ndandicinga ukuba undijolela nomhlobo wam.

Mtshutshisi: Andinamibuzo Mhlekazi.

Mantyi: Elityala ndilimisela umvulo kuleveki izayo. (Wavala iincwadi zakhe. Waphakama.)

Mtshutshisi: Inkundla mayiphakame.

[Waphuma uMantyi ehamba encokola noMtshutshisi.]

Mantyi: Yemfo uyayibona lento yokuba ayinatyala lentwana?

Mtshutshisi: Ungatsho ugqibe, abukapheleli ubungqina mfo ka Fakade.

Mantyi: Kodwa sele ndimbona mna kwaye kumele afumane ibheyile okwalomzuzu.

Mtshutshisi: Uyabona keleyo soze! Ndifunga amaJola ephelele. Ngumbulali lantwana.

Mantyi: Musa ukuba necala bawo, mamelisisa kakuhle ayinatyala lankwenkwe. Ndicinga ukuba ndigqibile. (Wahamba)

Mtshutshisi: (Ethetha yedwa.) Usile lo! Kufuneka umntu aze athini ukuze acace ukuba unetyala. Andinamsebenzi nokuba netyala kwakhe lomfana eyam ingxaki lelagqwetha lakhe. Sele ephumelele amatyala amane kum. Kweli! Uyaxoka soze andehlule. LoMantyi yena kuzakufuneka ndimsuse. Uyaxoka kwelityeli Sikho. (Wahamba.)

*****

Yitsho: Ingaba yintoni eyenza uZuko no Noluntu baxoke?