“Muri uyu u pfi mini, Baba?” Jonasi u vhudzisa khotsi awe. Ndi muṅwe wa miri minzhi yo ṱavhiwaho ngomu ha zwiṱavhelamaluvha zwa puḽasitiki zwo vheiwaho ngomu shedeni ḽo itiwaho nga nethe. Khotsi awe vha litsha u sheledza, vha takusa ṱhoho vha mu lavhelesa.

“Litshani ndi vhone. Ndi khoniferasi bonisayi.” Khotsi awe vha ḓirwa khana nga miri yavho ya bonisayi. Miri iyi yo nakesa, na u ṱukufhala hayo.

Jonasi femela nṱha.

“Ndi tshini tshi itisaho uri dukana ḽanga ḽi tou femela nṱha nga iyo nḓila?”

“Wo vhifha,” hu amba Jonasi. “Ndo vha ndi saathu u vhuya nda vhona muri muṱukuṱuku nahone wo vhifhaho nga iyo nḓila.”

“A zwo ngo ralo, mutukana wanga; muri uyu wo naka.”

“Ho naka houḽani muṅwe!” Jonasi u sumba kha muṅwe muri wa maṱari a muvhala wa thophi u penyaho.

“Ndi desizhuwasi.”

“Baba, ndi nga fara maṱari awo?”

“Ee, mutukana wanga. Fhedzi ni songo a soṱasoṱa nga minwe yaṋu ,” vha a fhindula vho ḓi lavhelesa ṅwana wavho.

“Wo nakesa. Ndi u funa zwone!”

“A hu na muri wo vhifhaho. Yoṱhe yo naka, muṅwe na muṅwe nga vhuḓi hawo. Ndi ni nyeṱulele liṅwe fhungo naa?”

Jonasi a tendelela nga ṱhoho.

Khotsi awe vha setshelela. “Miri yoṱhe iyi i ṱoḓa zwinzhi zwo fhambananaho uri i tshile zwavhuḓi. Wa khoniferasi u ṱoḓa u ṱhogomelwa hu si na u fhela mbilu. Lushaka ulu lwa bonisayi lu aluwa lu tshi nga a lu aluwi. Huno lu nga vhuya lwa tou aluwa, lu mbo vha dzhavhelo laṋu. Ri nga i fanyisa na vhana: muṅwe na muṅwe wavho o khethea na u naka nga nḓila yawe.”

Ndi afho luṱingokhwalwa lwa Jonasi lu tshi mbo lila u bva ngei nḓuni.

“Ndi na fulufhelo a si muṅwe wa khonani dzaṋu a tshi khou ni ṱoḓa uri ni ṱutshele u nthusa. Tshifhinga tshoṱhe vha tshi founa – ”

Ngamurahu ha musi Vho Mangilasi vha tshi nga fhedzisa u amba, Jonasi o vha o no swika nḓuni hu kale. A tshi sedza a mbo wana uri o kundelwa u fhindula luṱingokhwalwa lwawe kavhili. Hu dovha hafhu ha vha na mulaedza muthihi. Zwoṱhe hezwo zwi bva kha Rudzani.

Ri khou fhungadza
ngeno Shoeb Suppermarket
Zolo i hone fhedzi a huna sigarethe
ni ḓe na tshelede nyana

Jonasi a ḓipfa o hanganea. U khou ṱoḓa u kandela phanḓa na u thusa khotsi awe nahone o vha a khou ḓifhelwa nga vhulimi, fhedzi dzangalelo ḽa u ya u omba gologodo na khonani dzawe ndi ḽihulu. Lutamo lu mbo vha mukundi kha iyi khuḓano ya muhumbuloni. A mbo dobo tshifuko tshawe, a vha u a gidima mutukana, a pfukuludza afho tsini na khotsi awe – asizwiḽa na bada! Ndi hone o livha ngei vhengeleni o fara R27.50 u bva kha tshikwama tsha mbulungelo yawe.

U wana khonani dzawe murahu ha vhengele ḽa Shoeb, vho ḓitika nga ḽivhondo ḽo donofhalaho nga mashika na mapennde a no khou kwatuwa.

“I gai tshelede ya hone?” hu vhudzisa Rudzani. “Ri khou fanela u wana loose draw zwino.”

“Khei,” Jonasi u ralo a tshi khou shululela maseṱha oṱhe zwanḓani zwa khonani yawe. “Hu sumba hu tshi tou nga no no ḓi daha kale musi. Ndi khou zwi vhona maṱoni a vhoiwe. No daha thi?”

A hu na a ḓi dinaho nga u fhindula.

Bethuel a phinyela nga luvhondo a tshi ya u renga sigarethe.

“Hela inwi Jonasi,” hu amba uyu musidzana e eṱhe vhukati ha vhatukana. U pfi Pretty. “Howzit?

“Ndo ḓi takalela.”

“A tho ngo ni vhona musi tshikolo tsho bva ṋamusi.

“Khotsi anga vho vha vha khou ṱoḓa ndi tshi vha thusa ngadeni yavho. Ngazwo tsimbi yo ri u lila nda livha hayani.”

“Fhedzi ni a zwi ḓivha uri ri dzulela u ṱangana henefha nga zwifhinga zwa awara ya vhuṋa,” hu gungula Rudzani. “Pretty, ndi tshifhinga-ḓe zwino?”

A ṱodzimela kha luṱingokhwalwa lwawe, a ri: “Yo no ḓi rwa awara ya vhuṱanu.”

“He vhannani – hafhu a zwi fani na musi hu tshi tou pfi ro ḓa u shuma hafhano,” hu bula Jonasi. “Zwo vha zwo tou tea uri ndi thuse khotsi anga ngadeni. Ndi nṋe ṅwana ndi ndoṱhe hayani. Tshiṅwe tshifhinga vhabebi vhanga vha a nṱhoga uri ndi thuse-vho kha mishumo ya dzharaṱani.”

Pretty a dzungudza ṱhoho, a fhedza nga u tou sinyalala. “Ni nga wana nḓila nnzhi dza u nenga. Ro vha ri sina tshelede ya u renga sigarethe, na ita uri ri ṱwe ro sokou ni lindela. Rudzani o ni founela, na sa fhindule.”

Jonasi a takusela mahaḓa awe nṱha, a fhedza a a laṱa. “Vhannani, ṱutshelani u gungula. Ndo vhona dzi missed-calls fhedzi nda kundelwa u fhindula. Khotsi anga vha khou gungula nga u ḓi badekanya hanga na vhoinwi.”

Bethuel a vhuya. O renga sigarethe na zwimunemune zwa ayisiminithi zwe a fha na avha vhaṅwe vhoṱhe.

“Irani Pretty a pombe zolo,” hu amba ene Jonasi. U tou vhona sigarethe zwo ita uri sakha ḽawe ḽi aluwe tshoṱhe. “Pretty u pomba mbonda. U ḓo ni ita uri ni pfe ni tshi ḓifhelwa nga u daha mbanzhe.”

“Ndi zwone,” hu tenda Bethuel musi Pretty o no thoma u ḽi pomba.

Ri vhudzeni vhuḓipfi haṋu: Vhana vha miṅwaha ya 13 – 19 vha sumbedza vhukonani vhuhulwane kha nnyi vhukati ha vhabebi vhavho na khonani dzavho?